Pisma iz Tunisa: Kartagina, centar antičke moći…

Dragi moji pustolovi i ljubitelji neobičnih putovanja, dobrodošli u novu seriju putopisa na Mr.M blogu. Avgust mesec će biti posvećen jednoj neobičnoj državi na afričkom kontinentu – Tunisu, zemlji koja je poznata po maslinama. Na samom početku ovog šestog posta iz serije putopisa želeo bih da se zahvalim Ministarstvu turizma Republike Tunis – Discover Tunisia na srdačnom pozivu i gostoprimstvu. Uz njihovu pomoć su nastali putopisi i modne priče koje ste mogli čitati tokom jula meseca, ali ćete imati priliku čitati i tokom avgusta i iskreno se nadam da ćete uživati u letnjoj sezoni postova na Mr.M blogu.

Ako želite ste kojim slučajem propustili da pročitate prethodne putopise iz Tunisa ili želite da se podsetite nekih zanimljivosti, iskoristite priliku da posetite naredne linkove:

• Pisma iz Tunisa: Veličanstveni amfiteatar u El Džemu…
• Aurélien: Prefinjena moda na obali Sredozemnog mora… (modna priča)
• Pisma iz Tunisa: Susa i Port El Kantaoui, upoznajte lepote afričkog Mediterana…
• Pisma iz Tunisa: Tunis i Sidi Bou Said, mesta koja morate posetiti…
• Pisma iz Tunisa: Kairuan, najsvetiji muslimanski grad na afričkom kontinentu…
• AURÉLIEN: Pustinjska elegancija Sahare u srcu Tunisa… (modna priča)
• Pisma iz Tunisa: Sahara, oaza Chebika i Nefta, izgubljeni pustinjski dragulji severne Afrike

Republika Tunis je najsevernija zemlja u Africi. To je deo regiona Magreba u severnoj Africi, graniči se sa Alžirom na zapadu i jugozapadu, Libijom na jugoistoku i Sredozemnim morem na severu i istoku. U njemu se nalaze arheološka nalazišta Kartagine koja datiraju iz 9. veka pre nove ere, kao i Velika džamija u Kairuanu.

Tunis je poznat po svojoj drevnoj arhitekturi, tržnicama i plavim obalama, prostire se na približno 164.000 km2 i ima oko 12 miliona stanovnika. Sadrži istočni kraj planine Atlas i severni deo pustinje Sahare, a veliki deo preostale teritorije Tunisa je obradivo zemljište. Sa skoro 1.300 km obale uključuje afrički spoj zapadnih i istočnih delova Sredozemnog basena. Tunis je dom najsevernije tačke Afrike – rta Anđela, a njegov glavni i najveći grad je Tunis, koji se nalazi na njegovoj severoistočnoj obali, i po kome zemlja dobija svoje ime.

Šesti blog post iz serije putopisa o Tunisu biće posvećen Kartagini, centru antičke moći. Kartagina je grad u Tunisu koji se nalazi severoistočno od glavnog grada Tunisa. Drevni punski grad je uništen, a zatim obnovljen od strane Rimljana koji su ga učinili glavnim gradom provincije prokonzularne Afrike, danas je jedna od najekskluzivnijih opština Velikog Tunisa, zvanična rezidencija predsednika Republike, koja se sastoji od mnogih rezidencija ambasadora, bogatih Tunižana i iseljenika.

Grad još uvek ima mnoga arheološka nalazišta, rimska uglavnom sa nekim punskim elementima, klasifikovana kao svetska baština od strane Unesca od 27. jula 1979. godine. Opština Kartagina, koja je 2014. godina imala nešto malo preko 17.000 stanovnika, danas je dom predsedničke palate, džamije Malik ibn Anas, nacionalnog muzeja Kartagine i Tuniske akademije nauka, književnosti i umetnosti.

Kako je Kartagina dobila svoje ime? Ime Kartagine potiče od feničanskog Kart-Hadašt, što znači „Novi grad“, što bi moglo da navede na razmišljanje „Novi Tir“. Pod rimskom vlašću, grad je dobio ime Kartago. Kartaginu su osnovali feničanski doseljenici iz Tira 814. godine pre Hrista. Prema legendi, kraljica Didona ili Elisa, sestra kralja Tira, Pigmaliona, osnovala je grad. Priča se da je kraljica zatražila od susednog vladara Hiarbasa, berberskog kralja, dozvolu da osnuje kraljevstvo na njenoj zemlji. Zatim mu je ponudio komad zemlje veliko kao goveđa koža. Pametnija kraljica imala je goveđu kožu isečenu na veoma tanke trake i iscrtala granice Kartagine. U odnosu na ovog mitskog osnivača, Kartaginjani se ponekad u literaturi nazivaju „decom Didone“.

Grad je postao dominantna sila u zapadnom Mediteranu u 4. veku pre nove ere. Kartaginjani su praktikovali politeistički kult koji potiče sa Bliskog istoka. Posebno su obožavali Vaala i Tanita. Rim ih je dugo optuživao za žrtvovanje dece (molk ceremonija). Jedna hipoteza, između ostalih, sugeriše da je ritual kremacije uglavnom imao za cilj da vrati duše umrle dece najkraćim putem do Ba’al Hamona.u vreme kada je smrtnost novorođenčadi bila više nego visoka uprkos napretku u higijeni.

Prema drugim izvorima, čini se da je žrtvovanje žive dece, uglavnom najstarije u porodici uglednika, da bi se dokazala iskrenost njihove privrženosti Kartagini, pokrenulo običaj da ova potonja usvaja dete roba za ovu svrhu. Kartaginjani su uveli kratki gvozdeni mač u Sredozemno more, jer su se do tada ratnici borili kopljima i praćkama. Kartagina osvaja Hispaniju kao i Siciliju gde se susreće sa Rimljanima. Drevni grad Kartagina je u srcu romana Salambo, koji je 1862. godine napisao Gistav Flober, a radnja se odvija u vreme Hamilkara Barke, odnosno u mladosti Hanibala Barke.

Kartaginjani su poraženi od generala Scipiona, zvanog Afrikanac, u savezu sa numidijskim kraljem Masinisom u Bitci kod Zame. Zaista, serija od tri sukoba između dve sile, poznatiji pod imenom punski ratovi – Rimljani nazivaju Kartaginjane Poeni. Sukob počinje u 3. veku pre nove ere. pre Hrista i završava se pobedom Rima i uništenjem Kartagine 146. pre Hrista. n.e., nakon četiri godine opsade. Nakon prekinutog pokušaja Grakija, Julije Cezar je kasnije osnovao grad na ruševinama punskog grada. Ovo postaje glavni grad nove afričke provincije. U Donjem carstvu, grad, privoljen za hrišćanstvo, pretrpeo je carski progon. Kartagina je postala u 4. veku, jedna od najvećih duhovnih prestonica Zapada. Osvojili su ga 439. godine Vandali predvođeni Genserikom, koji su tu osnovali kraljevstvo.

Crkva je tada bila žrtva progona i posebno stradala. Preuzimanje vlasti od strane Rimljana (Istočno rimsko carstvo) 533. godine vratilo je prosperitet glavnom gradu Afrike. Car Justinijan I ga je učinio sedištem svoje afričke eparhije, ali nakon monotelitske krize, carevi Vizantije, suprotstavljeni Afričkoj crkvi, brzo su se okrenuli od Kartagine, koja je postala sedište egzarhata. Kartagina zatim daje Carigradu niz careva koji prate Iraklija, sina egzarha Kartagine.

U vreme arapskih osvajanja, ovi poslednji su zauzeli grad 698. godine, ali su više voleli Tunis, susedni grad, koji je dao ime toj zemlji, afričko koje je od sada označavalo ceo kontinent. Nakon ove opsade koju je predvodio Hasan Ibn Numan, grad je opljačkan, a stanovništvo se preselilo u Tunis. Materijali od razaranja Kartagine kasnije će se koristiti za proširenje infrastrukture susednog grada.

U srednjem veku, Sveti Luj zauzima grad tokom Osmog krstaškog rata, tokom kojeg umire od dizenterije; tada se nadao da će hafsidskog sultana preobratiti u hrišćanstvo i suprotstaviti ga vladaru Egipta kako bi ga naterao da se povuče iz Jerusalima. Neuspeh ove strategije označava kraj krstaških ratova. Katedrala je podignuta u 19. veku na brdu Birsa, na pretpostavljenom mestu njegovog sahranjivanja. Sve do ponovnog otkrivanja Kartagine u 19. veku, ruševine su pljačkane zbog mermera da bi se u Africi kao i u Evropi izgradile javne ili verske zgrade. Kao mesto stanovanja, ostala su samo dva zaseoka, naseljena seljacima i farmerima, koja se nalaze u Douar Chott i La Malgi.

Upravo su u 19. veku pojedini visoki dostojanstvenici bejličke države izabrali Kartaginu za letnji odmor. Prvi se tu nastanio Mustafa Haznadar sa palatom u Salambou, pored mora u blizini punskih luka, zatim još jedan na visovima Birse, koji je postao škola za rukovodioce. Zatim, mamelučki general Ahmed Zarruk gradi palatu Zarruk, koja je postala zvanična rezidencija Lamine Bega, zatim noćni klub nakon ukidanja monarhije, da bi postala sedište Tuniske akademije nauka, književnosti i umetnosti.

Uticajni miljenik Sadok Bega, ministar Mustapha Ben Ismail je takođe sagradio palatu, koja je postala policijska akademija u Douar Chott nakon što je bila vlasništvo Hedi Beia i njegovih potomaka od 1882. godine do konfiskacije palate. Ove rezidencije u tuniskom stilu su postepeno bile okružene manjim letnjim rezidencijama koje su pripadale tuniskim uglednicima i buržujima.

Tek 1906. godine beležimo pojavu prvih vila u evropskom stilu, od kojih su najvažnije one generalnog sekretara tuniske vlade, francuskog kolonijalnog zvaničnika i pravog premijera zemlje. Habib Burgiba će ovu vilu izabrati da postane predsednička palata Kartagine 1960. godine. Takođe beležimo u Salambou, u blizini punskih luka, oko 1930. godine izgradnju vile generala Lanjeloa, komandanta francuske vojske i begovskog ministra, koja je postala vila Terzi, kao i vile caida Habiba. Đelluli i Salem Snadli u blizini brda Birsa. Le Korbizje je između 1928. i 1929. godine u Carthage-Presidence producirao svoje jedino tunisko delo: Vilu Bezo.

Opština Kartagina je stvorena bejličkim dekretom 15. juna 1919. godine. Razvoj njenog komunalnog perimetra, kao i rast njenog stanovništva doveli su do stvaranja opštinskog okruga Kartagina-Mohamed. U februaru 1985. Ugo Vetere i Čedli Klibi, gradonačelnici Rima i Kartagine, simbolično su potpisali Kartaginski ugovor, mirovni ugovor kojim je zvanično okončan poslednji rat između dva grada, Treći punski rat. Od tada, Kartagina je postala mali stambeni grad u Velikom Tunisu. Postalo je traženo mesto stanovanja visokih državnih službenika, diplomata i industrijalaca. Džamija Malik ibn Anas je svečano otvorena 11. novembra 2003. godine na brdu odeon nakon uništenja stambenih zgrada iz kolonijalnog perioda.

Arheološko nalazište Kartagine, raštrkano u modernom gradu, nalazi se na listi svetske baštine Uneska od 1979. godine. Nad arheološkim nalazištem dominira brdo Birsa koje je bilo centar punskog grada, odlikuje ga masivna silueta katedrale Saint-Louis izgrađena na pretpostavljenom mestu sahrane kralja Luja IX koji je tu umro tokom osmog krstaškog rata. Za zapisnik, kralj Luj-Filip I, koji potiče od Luja IX, poslao je arhitektu Kartaginu da pronađe najprecizniju lokaciju.

S obzirom na nemogućnost takve misije, on jednostavno bira najlepše mesto. U blizini katedrale, naspram ove prazne grobnice, čiji su ostaci vraćeni u Francusku, nalaze se ostaci najvažnije četvrti grada, od koje je ostalo samo nekoliko temelja i nekoliko fragmenata stubova. Na osnovu svog istorijskog nasleđa, Kartagina se razvila i postala ogromno stambeno predgrađe Tunisa oko predsedničke palate. Međutim, brzi razvoj modernog grada rizikuje da zauvek uništi ostatke, vodeći tuniski arheolozi su alarmirali javno mnjenje i Unesko je između 1972. i 1992. godine pokrenuo ogromnu međunarodnu kampanju u cilju spasavanja Kartagine. Ova prekretnica je upotpunjena klasifikacijom svetske baštine. Teškoća za današnjeg posetioca leži u ekstremnoj disperziji ostataka čak i ako se određeni ostaci mogu razlikovati.

Džamija Malik ibn Anas podignuta je na mestu zvanom „brdo odeona“, na mestu površine tri hektara. Tadašnji predsednik Republike Tunis Zine el-Abidin Ben Ali ga je otvorio 11. novembra 2003. godine. Izgrađen na 2.500 m 2 esplanadi, ima minaret visok 55 metara i prostoriju za molitvu koja može da primi više od 1.000 vernika 22 . Katedrala Svetog Luisa u Kartagini, koja se nalazi na vrhu brda Birsa, bivša je katolička katedrala koja se sada ne koristi za bogosluženje. Zgrada je vizantijsko – mavarskog stila u obliku latinskog krsta i fasadom uokvirenom sa dve četvrtaste kule. Na zidovima su grbovi donatora za izgradnju bazilike. Prozori su takođe ukrašeni arabeskama. Izgrađena između 1884. i 1890. godine, pod francuskim protektoratom, katedrala je postala Primat Afrike kada je vraćena titula Primasa Afrike u korist kardinala Lavigerija.

Međunarodni festival u Kartagini je renomirani kulturni događaj koji se svakog leta održava u Antičkom pozorištu. Carthage Cinematographi Dais, bijenalni filmski festival koji je pokrenulo 1966. godine Ministarstvo kulture Tunisa, održava se bez prekida od svog osnivanja, smenjujući se sa Carthage Theatrical Days. Na brdu Birsa nalazi se Nacionalni muzej Kartagine u prostorijama koje su zauzimali Beli oci. Omogućava posetiocu da shvati obim gradskih objekata tokom punskog, a zatim i rimskog perioda.

Neki od najlepših delova pronađenih u iskopavanjima od 19. veka su tamo, a drugi su predstavljeni u Nacionalnom muzeju Bardo u blizini Tunisa. U neposrednoj blizini, nekadašnja katedrala Saint-Louis danas se koristi kao kulturni prostor i naziva se Akropolj. U njemu se redovno održavaju izložbe i koncerti, posebno Jazz a Carthage festival nastao 2005. godine.

Među ostalim institucijama koje se nalaze u Kartagini je Tuniska akademija nauka, književnosti i umetnosti koja je postavljena od 1983. godine u staroj palati, vlasništvo generala Zarruka, ministra rata Sadok Bega, koju je 1922. godine stekao Habib Bej i zaveštao Lamine Beju, poslednji predstavnik Huseinske dinastije. Nacionalni institut za pomorske nauke i tehnologije, osnovan 1924. godine je javna istraživačka ustanova sa sedištem u Salambou. Ima mali muzej: Okeanografski muzej Salambo. Što se tiče obrazovanja, grad je dom nekim renomiranim ustanovama kao što su Institut za visoke komercijalne studije Kartagine i Viši institut rukovodilaca za detinjstvo. Obrazovna mreža takođe uključuje pet škola i četiri srednje škole uključujući srednju školu Carthage Presidenci izgrađenu 1952. godine.

Dragi moji pustolovi, došli smo do kraja ovog šestog specijalnog putopisa u seriji putopisa o Tunisu gde smo imali prilike da uživamo u lepoti ove neobične zemlje na severnom delu afričkog kontinenta. Današnji putopis ne bi bio moguć bez nesebične pomoći ministarstva turizma Republike Tunis – Discover Tunisia u saradnji sa lokalnim partnerima koji su omogućili da osetim duh i lepotu tuniške kulture i tradicije. Naravno kao i uvek potrudio sam se da vam prenesem svoje utiske o ovom neobičnom iskustvu iz Tunisa.

Čovek je bogat u duši ako je uspeo da istraži svet i meni je drago da uvek uspem da pronađem partnere mojih projekata koji mi pomažu da otkrijem nove i neobične destinacije na jedan sasvim drugačiji način.

Čast mi je da imam priliku da sarađujem sa kompanijama koje čine sam vrh u industriji turizma i želeo bih još jednom da se zahvalim Ministarstvu turizma Republike Tunis na ovoj neverovatnoj avanturi i što su mi omogućili da na jedan sasvim drugačiji način osetim lepote ove neobične tuniške kulture.

Kako se vama dopala ova moja priča o Tunisu i predstavljanje Kartagine, centra antičke moći srce ove neobične zemlje na afričkom kontinentu? Da li ste imali priliku do sada da posetite Tunis?

Ako imate neko pitanje, komentar, sugestiju ili poruku za mene možete mi napisati dole u komentarima. Naravno, kao i uvek možete me kontaktirati putem maila ili društvenih mreža, sve adrese možete pronaći na stranici KONTAKT. Vidimo se na istom mestu za par dana, sa nekom novom pričom!

U narednim pričama iz Tunisa otkrićemo neke druge zanimljive znamenitosti koje biste trebali posetiti ako vas put navede u ovu daleku neobičnu zemlju!

Blogerski pozdrav iz Kartagine,

Mr.M

Ovaj post je sponzorisan od strane Ministarstva turizma Republike Tunis – Discover Tunisia, kao i drugih lokalnih partnera. Ovaj post predstavlja moju ličnu i iskrenu recenziju doživljaja destinacije